Đối với trẻ từ 2 - 6 tuổi, việc rèn khả năng ngôn ngữ là rất quan trọng. Hiện nay, tình trạng trẻ trong giai đoạn tập nói phát âm ngọng, sai đang khiến phụ huynh rất lo lắng.
Đầu tiên, phải khẳng định rằng trẻ em trong độ tuổi tập nói gặp các rối loạn phát âm là rất phổ biến, theo các chuyên gia, ở giai đoạn này nếu phát hiện con nói ngọng, phát âm sai là chuyện bình thường, không có gì đáng lo, qua thời gian thông qua luyện tập, bắt chước bố mẹ, mọi người xung quanh tình trạng nói ngọng nói sai sẽ cải thiện và dần dần biến mất.
Tuy nhiên, khi đến tuổi lớn hơn, khoảng từ 5 tới 6 tuổi trở lên mà bố mẹ vẫn thấy con nói ngọng, thì đây được coi là trường hợp bất thường, cha mẹ cần thật sự quan tâm để tìm lý do, tham khảo các chuyên gia, bác sĩ để có hướng giải quyết tốt nhất.
Theo các chuyên gia, thì việc trẻ tới tuổi nói rõ âm rõ lời mà vẫn ngọng, phát âm sai do các nguyên nhân cơ bản sau:
- Do bẩn sinh, trường hợp này cấu tạo của đường phát âm bị dị dạng, lưỡi ngắn, đầy lưỡi, tổn thương miệng, sứt môi, hở hàm ếch, mắc tật chẻ vòm v.v. hoặc có thể do thính giác của trẻ kém, dẫn tới nghe không rõ từ đó không nạp đủ vốn từ để sử dụng hoặc do nghe không rõ dẫn tới nghe sai kết quả là sẽ phát âm bắt chước theo hướng nghe sai. Những nguyên nhân bẩm sinh trên sẽ dần tới trẻ nói ngọng, nói sai.
- Nguyên nhân khác, theo các chuyên gia đối với trẻ bình thường, trong giai đoạn đang phát triển các bộ phận như lưỡi, lưỡi gà, môi, hàm, răng chưa được hoàn thiện, vì thế tất yếu sẽ dần tới phát âm ngọng, không rõ ràng, phát âm sai, điều này sẽ cải thiện khi trẻ lớn hơn. Đáng lưu ý, các chuyên gia cảnh báo việc ngậm vú giả thường xuyên là một trong những nguyên nhân gây nói ngọng. Theo nghiên cứu khoa học đã được chứng minh, việc trẻ ngậm vú giả nhiều, liên tục lưỡi sẽ bị thè ra ngoài theo thói quen, do đó khi nói lưỡi trẻ thường đưa ra ngoài khiến âm phát ra bị chệch đi.
Việc xem TV, Điện thoại, chơi game quá nhiều cũng khiến trẻ có xu hướng bắt chước các giọng vùng miền không có chọn lọc dẫn tới trẻ có nguy cơ nói ngọng, nói sai, nói lắp, nói tiếng địa phương.
Ngoài ra việc trẻ em bắt chước thói quen nói của những thành viên trong gia đình cũng ảnh hưởng tới việc nói ngọng, nếu gia đình có người nói ngọng, không chuẩn, thì con trẻ sẽ bắt chước theo.
Một số trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong vận động tạo âm lời nói nên khi nói gặp rất nhiều khó khăn, nói không rõ, nói ngọng nhiều. Nếu được hỗ trợ đúng phương pháp thì các con sẽ dễ dàng hơn trong diễn đạt ngôn ngữ.
Việc can thiệp trẻ nói ngọng, nói sai là rất quan trọng, bởi để tình trạng diễn ra lâu, ảnh hưởng tới khả năng nói của trẻ, trẻ mất tự tin khi giao tiếp, ảnh hưởng tới khả năng viết, đọc khi vào lớp 1. Ảnh hưởng tới tính cách như việc trẻ dễ nóng tính, cáu giận hơn khi bị nói ngọng, nói sai.
Can thiệp trẻ nói ngọng sớm bằng phương pháp nào?
Hiện nay Liệu pháp PROMPT (tái cấu trúc âm lời nói) trong trị liệu ngôn ngữ đang được các bác sĩ và chuyên gia chỉ định áp dụng một cách phổ biến. Phương pháp này sẽ sử dụng các kỹ thuật chuyên môn để phát triển kiểm soát vận động cơ hay các chuyển động cơ miệng cần thiết, loại bỏ các chuyển động cơ vận động, loại bỏ các chuyển động cơ không phù hợp bằng cách gợi ý các dấu hiệu cảm ứng tại môi, lưỡi, hàm của trẻ. Qua đó trẻ có thể cảm nhận vị trí đặt lưỡi, môi, răng khi phát âm một từ và kiểm soát nó tốt hơn. Phương pháp này cũng áp dụng cho trẻ tự kỷ, khi bị khó khăn trong việc điều khiển lời nói.
Hiện nay, Hệ Thống Trung Tâm Giáo Dục Hòa Nhập Trường An là một trong những đơn vị tiên phong trong việc can thiệp trẻ nói ngọng bằng Liệu Pháp PROMPT. Hàng trăm trẻ đã được can thiệp khỏi và có thể giao tiếp bình thường trở lại.
Phụ huynh có con đang gặp tình trạng này có thể liên hệ trực tiếp với Trung Tâm để được tư vấn miễn phí về hướng can thiệp.
Liên lạc: Cô Bùi Thuận: Số điện thoại: 0866 555 313
